Ana Sayfa

 Öğretmenler

 

 

 

1-Eğitim Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge

2-Öğretimin Planlanması Neden Gereklidir

3-Plan Örnekleri

4-Ders planı şablon örneği


EĞİTİM ÖĞRETİM ÇALIŞMALARININ PLANLI YÜRÜTÜLMESİNE

İLİŞKİN YÖNERGE

 

   (T.D:Ağustos 2003-2551)

 

Not: Eğitim Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesi Yönergesi 2575 sayılı Tebliğler Dergisi ile değiştirildi. Buna göre Programları değişen ve öğretmen kılavuz kitapları yayımlanan derslerin ünitelendirilmiş yıllık planları yapılacak ders planları yapılmayacaktır.

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 - Bu Yönergenin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yürütülen eğitim ve öğretim çalışmalarının plânlı bir biçimde yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 - Bu Yönerge, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yürütülen eğitim-öğretim çalışmalarında uygulanacak olan plânın tanımı, niteliği, önemi, içeriği, türleri, hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

Madde 3 - Bu Yönerge, Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği ve ilköğretim Kurumları Yönetmeliği, Lise Yönetmeliği, Meslekî ve Teknik Eğitim Yönetmeliği ile Özel Eğitim. Hizmetleri Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 - Bu Yönergede geçen;

a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,

b) Bakan: Millî Eğitim Bakanını,

c) Örgün Eğitim Kurumu: Okul öncesi eğitim, ilköğretim ve orta öğretim kurumlarını,

d) Yaygın Eğitim Kurumu: örgün Meslekî ve Teknik Eğitimin yanında veya dışında uygulanan programlarla bireyleri bir mesleğe hazırlayan bir meslek sahibi olanların mesleklerinde gelişmelerine ve yeni mesleklere uyumlarına olanak sağlayan, ayrıca bireylerin günlük yaşamlarında ilgili, istek ve gereksinimlerine uygun eğitimlerle sertifika ve belgeye götüren eğitim kurumlarını,

e) Ders Yılı: Derslerin başladığı günden kesildiği güne kadar geçen ve iki yarıyılı kapsayan süreyi,

f) Öğretim Yılı: Ders yılının başladığı tarihten sonraki ders yılının başladığı tarihe kadar geçen süreyi,

g) Plân: Bir işin gerçekleştirilmesinde uyulması tasarlanan tertip, düzen; ilkeler .bütününü,

h) Eğitim ve Öğretim Kurumları: Okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim ile yaygın eğitim kurumlarının her birini ifade eder.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Plânın Önemi, Gerekliliği, Yararlan ve ilkeleri

Plânın önemi ,

Madde 5 -Plân, önceden belirlenen eğitim hedeflerine ulaşmak için öğretim konusu içinde yer alan etkinliklerden hangilerinin seçileceği, bunların öğrencilere niçin ve nasıl yaptırılacağı, ne gibi yardımcı ve tamamlayıcı kaynak ve araçların kullanılacağı, elde edilen başarının nasıl değerlendirileceği önceden tasarlanıp kâğıt üzerinde saptanır.

'Eğitim-öğretim konusuna giren etkinlikler, geliştirici niteliklere göre dikkatle seçilir, bu konuların hangi eğitim ve öğretim hedeflerini gerçekleştireceği önceden belirlenir. Bu şekilde Eğiti-öğretim etkinlikleri içinde ne öğretileceği öğrencilerce birlikte plânlanır ve onların neleri öğrenecekleri önceden bilinir.

Öğretimde ne öğretileceği öğrenciler tarafından açıkça bilinmeli ve onlarla birlikte planlanmalıdır.

Plân yapmanın gerekliliği

Madde 6 - Eğitim-öğretim kurumlarında Eğitim etkinliklerine ve derslere hazırlıklı girmek yasal yönden zorunlu, eğitsel yönden gereklidir.

Eğitim ve öğretim plânlı, programlı olarak yapılan geliştirici bir çalışmadır Eğitim-öğretimin etkin, verimli olabilmesi plânlamaya gereken önemin verilmesi ve öğretmenlerin sınıflarına hazırlıklı girmeleri ile olanaklıdır.

Ayrıca Okul öncesi eğitim,: ilköğretim, orta öğretim, meslekî ve teknik eğitim ile yaygın eğitim kurumları yönetmelikleri ile bu kurumların eğitim-öğretim programlarında eğitim-öğretim çalışmalarının plânlı ve programlı olarak yürütülmesi gerektiği hükümlerine yer verilmiştir.

Plânlı çalışmanın yararları

Madde 7 - Eğitim-öğretimde plânlı çalışmanın yararları şunlardır:

a) Plânlar; öğrenci merkezli, çağdaş öğrenme-öğretme yaklaşımlarını temel alan, uygulanabilir etkinliklere dayalı olur.

b) Öğretimin planlanması, öğretmenin eğitim-öğretimde neyi, niçin ve nasıl , yapacağını düşünmesini sağlayarak,verimini arttırır.

c) Öğretim programlarının plânlaması, öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri dikkate alınarak ne zaman ve hangi süreler içinde işleneceğinin düzenlenmesini sağlar.

d) Öğretmen ve öğrencileri dağınıklıktan kurtarır, ve düzenli çalışmasını sağlar.

e) Hedeflere ulaştıracak en uygun öğrenme öğretme süreçleri ile araç ve gerecin seçilmesini, eğitim etkinliklerine ve derslere hazırlıklı girilmesini sağlar.

f) Öğrencilerin ilgi, istek ve yeteneklerine göre yetiştirilmelerini sağlar.

g) Eğitim-öğretimin değerlendirilmesinin güvenilir olmasını sağlar.

h) öğretmen ve öğrencilere düzenli ve birlikte çalışma alışkanlığı kazandırır,

i) Eğitim-öğretim etkinliğinde düşünceye açıklık kazandırır.

Plân yapmanın ilkeleri

'Madde 8 - Plânlarda aşağıdaki temel ilkeler göz önünde bulundurulur.

a) Plânlar; çağdaş -eğitimin- gereklerine uygun olarak 'öğrenci merkezli, bireyselleşmiş öğretim, tam öğrenme, aktif öğrenme-öğretme ve disiplinleri arası' çalışmaları esas alan uygulanabilir etkinliklere dayalı olmalıdır,

b) Plânlama çalışmalarında öğrenme-öğretme süreci, etkin hâle getirilerek eğitimdeki yeni gelişmeler, çevre özellikleri, öğrencilerin bireysel gelişim özellikleri (fiziksel,'duygusal, bilişsel ve psikomotor) ile okul-çevre ilişkileri göz önüne alınmalıdır.

c) Plân, standart değil, gerektiğinde konu, süre ve uygulamada değişiklikler yapılabilecek esneklikteolmalıdır.

d) Plân, Eğitim-öğretimin hedeflerine ve öğretim kurumlarının özel amaçlarına uygun olmalıdır.

e) Plânda öğretim programlarına göre konular belirlenir. Ayrıca konuların işlenişinde kullanılacak öğrenme-öğretme yaklaşımları, araç-gereç, kaynaklar, öğrenci etkinlikleri, gezi, gözlem ve deneyler göz önünde bulundurulur.

f) Her plân belli bir süreyi kapsayacak şekilde olur.

g) Plân, öğretimin niteliğine ve seviyesine, konuya, öğretim dalına ve amacına uygun olur.

 

ÜÇÜNCÜBÖLÜM

Plân Çeşitleri, Yıllık ve Günlük Plânların Yapılışı ;

Plân çeşitleri

Madde 9 -Eğitim-öğretim çalışmalarında; ünitelendirilmiş yıllık plân ve ders plânı olmak üzere iki çeşit plân hazırlanır.

Ünitelendirilmiş yıllık plân

Madde 10 - öğrenme ve öğretme sürecinde plân yapmak esastır. Ayrıca plân ve plânlama çalışmalarının zamanla güncelleştirilmesi ve ortaya çıkan öğretimle ilgili ihtiyaçlara cevap vermesi zorunludur. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için ünitelendirilmiş yıllık plân hazırlanırken her öğrenci için uygun yıllık amaçlar belirlenmeli ve bütünlük içinde ele alınarak ünitelerin seçimi ve süresi konusunda öğrenci performansı dikkate alınmalıdır.

Okul öncesi eğitimi öğretmenleri, ünitelendirilmiş yıllık ders ve plânlarını kendi mevzuatı hükümlerine göre hazırlar.

Ünitelendirilmiş yıllık plân, öğretim yılı süresince ders vermekle yükümlü olunan sınıflarda, program uyarınca belli üniteleri ya da konuları hangi aylarda yaklaşık olarak  ne kadar zamanda işleyeceklerini gösteren, duruma göre zümre öğretmenler kurulu veya şube öğretmenler kurulu tarafından ortak hazırlanarak ders yılı başında okul yönetimine verilen çalışma plânıdır.

Ünitelendirilmiş yıllık plân hazırlanırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:

a) Plân; öğretim yılının başında hazırlanır, özel eğitime ihtiyacı olanlar için yapılacak plânlamada, öğrenci ihtiyaçlarının saptanması için belirli bir süre ayrılmalı ve bu süre plânda gösterilmelidir.

b) Ders işlenirken hazırlanan plânda yer alan başlıklar dikkate alınır.

c) Plân yapılırken zümre öğretmenleri- .ve şube öğretmenleri okulda, o yıl uygulanacak haftalık ders dağıtım çizelgesinin kesin biçimini almasını bekler.. Hangi sınıflarda ve hangi günlerde derslerinin olduğunu, öğrenir, özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için plânlama, Millî Eğitim Bakanlığı özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre Bireysel Eğitim Programları Geliştirme birimince yapılır,

d) Önerilen süre bölümünde, her ay hangi sınıfta haftada kaç saat ders okutulacağı belirlenmelidir.

e) işlenecek derslere ait ünitenin kaç konuya .ayrılacağının mümkün olacağı ve -konunun işlenişi için kaç ders saatine ihtiyacı olacağı saptanır.

f) Ünitelendirilmiş Yıllık Plân hazırlanırken zümre öğretmenleri, haftalık ders saatleri toplamına ve aylar, yarıyıl esasına göre bir öğretim yılında toplam kaç gün ve kaç saat ders işleneceğini saptar. Bu yapılırken tatil, bayram ve diğer özel günler belirlenerek çalışma takvimi hazırlanır.

g) Ünitelendirilmiş yıllık plân aylara göre haftalık çalışma süresini gösterir.

Ünitelendirilmiş yıllık plânın yapılışı

Madde 11 - Ünitelendirilmiş yıllık plân aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Zümre öğretmenler kurulu ve şube öğretmenler kurulunda gezi, gözlem, inceleme, deney, ödev ve değerlendirme çalışmalarının belli hafta veya günler de toplanıp toplanmadığını araştırılır, bu konuda ortak önlemler alınmasını sağlanır.

b) Öğretmenler geçmiş yıllardaki uygulamaları da gözden geçirerek okulun durumuna göre plânlarını, kendileri veya zümre öğretmenler kurulu ya da şube öğretmeler kurulundaki diğer öğretmenlerle beraber yaparlar.

c) Hazırlanan plân okul müdürüne öğretim yılının başlamasından itibaren .15 gün içinde onaylattırılır.

d) öğretmen, Ünitelendirilmiş yıllık plânın onaylanmış bir örneğini yararlanmak üzere yanında bulundurur. Yıl içinde meydana gelebilecek aksaklıkları nedenleri ile birlikte not eder.

e) öğretmenler, özel eğitim gerektiren çocukların ihtiyaçları ve öğrenme hızları doğrultusunda BEP geliştirme birimi ile iş birliğine giderek plânlarını güncelleştirirler.

Ders Planı

Madde 12 - Ders plânı, bir ders için o dersle ilgili eğitim programlarında yer alan ve birbirleriyle ilişkili öğrenci kazanımlarını ( hedef ve hedef davranışlarını ) bir ya da birkaç ders saatinde işlenecek konu örüntüsünü, konuya ilişkin deney, tartışma soruları, proje ve ödevleri, uygulama çalışmalarını, ders araç-gerecini içine alan birinci derecede sorumlu olduğu, zümre öğretmenleri ile şube öğretmenlerinin ortak katkısıyla ders öğretmenlerince önceden hazırlanan plândır.

Ders plânı, belli bir ders için bir ya da birden çok ders saatinde işlenecek konuların plânlamasıdır. Ders plânında yer alan öğrenme-öğretme etkinlikleri , öğrencilerin katkısıyla gerçekleştirilir. Ders plânının uygulanmasından ders öğretmeni sorumludur.

Bu plân ilköğretim okullarının 1-5 inci sınıflarında günlük plân diğer sınıf ve kurumlarda ise ders plânı olarak uygulanacaktır.

Ders plânı, okul müdürü ve müfettişlerce denetlenir.

Ders plânı;

a) Eğitim-öğretim çalışmalarını düzensizlikten kurtarır.

b) öğrenme ve öğretme sürecinin etkili ve verimli kullanılmasını sağlar.

c) Her dersin eğitim programına ve konuların özelliklerine uygun olarak işlenmesini sağlar!

d) Derslerde sürekliliği sağlar.

e) Öğrenme ve öğretme sürecinde gerçekleştirilen etkinlikleri belgeler.

f) Eğitimde fırsat ve imkân eşitliğini gerçekleştirmede katkı sağlar.

g) Eğitim-öğretim sürecinin ve ders programlarının değerlendirilmesinde geri bildirim sağlar.

Ders plânının hazırlanması

Madde 13-Ders plânı hazırlanırken;

a) Dersin doğası ve öğretim basamağındaki diğer derslerle olan ilişkisi,

b) işlenecek konu örüntüsü,

c) Öğrencinin kazanımları ve hedef davranışları,

d) Konunun işleneceği tarih ve olası süre,

e) Konunun en etkin biçimde işlenebilmesi için gerekli olan eğitim araç-gereç ile başvurulacak kaynaklan,

f) Öğrenme-öğretme süreçlerine yönelik etkinlikler, gerekiyorsa güvenlik önlemleri, deney ve gözlemi,

g) Konunun işleneceği sınıftaki öğrencilerin bireysel özellikleri ve farklılıklarının öğretim sürecinde göz önünde bulundurma,

h) ihtiyaçlarını belirleme ve öğrenme-öğretme yaşantılarında değerlendirme süreci,

i) öğrenme-öğretme sürecini değerlendirmeye yönelik ölçme etkinlikleri ve değerlendirme yaklaşımı

saptanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ortak Hükümler

Ortak hükümler

Madde 14 - Eğitim-öğretim çalışmalarının planlanması ile ilgili ortak hükümler şunlardır:

a) Bakanlığımıza bağlı her tür ve düzeydeki eğitim-öğretim kurumları ile yurt dışındaki okullar bu Yönergede ön görülen esasları uygular.

b) Her öğretmen istenildiğinde ünitelendirilmiş yıllık plân ve günlük ders plânını okul müdürü ile denetleme yetkisi olanlara göstermek zorundadır.

c) Okul müdürleri öğretmenlerin çalışmalarında bu Yönerge esaslarına uyup uymadıklarını denetler.

d) Ünitelendirilmiş yıllık plân ve günlük ders plânları, okulun yöneticileri, zümre öğretmenleri, şube öğretmenleri ve ders öğretmenlerinin ortak katkılarıyla hazırlamr.Günlük plânların tek tip olması zorunlu değildir. Farklı eğitim teorilerine uygun plânlar yapılabilir. Okul yönetimi bu iş birliğinin sağlanması için gerekli plânlamayı ve görevlendirmeleri yapar.

e) Her eğitim-öğretim yılı sonunda ünitelendirilmiş yıllık plân ve günlük ders plânları;okulun yöneticileri, zümre öğretmenleri, şube öğretmenleri ve ders öğretmeninin  katılacağı bir toplantıda değerlendirilir. Okul yönetimi tarafından tutanakla belirlenen plânlama çalışmalarında görülen eksikliklerin ve yanlışlıkların bir sonraki eğitim-öğretim yılında yenilenmemesi için gerekli önlemler alınır. Ünitelendirilmiş yıllık plân ve ders plânlan, programlar, plânlama çalışmaları ve yapılan hazırlıklar müfettişlerce yapılan denetimlerde incelenir ve değerlendirilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler, Yürürlük ve Yürütme

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

Madde 15- 25 Mayıs 1981 gün ve 3817 sayılı Bakanlık onayı ile yürürlüğe konan ve 22 Haziran 1981 gün ve 2089 sayılı Tebliğler Dergisi'nde yayımlanan Eğitim- Öğretim çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 16- Bu yönerge 2003-2004 Öğretim Yılında yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde17- Bu yönerge hükümlerini Milli Eğitim Bakanı yürütür.

 

 


ÖĞRETİMİN PLANLANMASI NEDEN GEREKLİDİR

Plân, bir problem ya da üzerinde öğrencilerin ferdi veya gruplar şeklinde bilgi, beceri, alışkanlık ve değerler kazanmalarını sağlamak amacıyla yerine göre öğrencilerin katılmasıyla öğretmen tarafından hazırlanan bir çalışma kılavuzudur.

Öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi sürecinde öğretmenler yıllık, ünite, günlük, ders düzeyinde gerçekleştirecekleri öğretim etkinliklerini ilkelerine göre plânlayarak gerçekleştirmek durumundadırlar. Bu görev yasal açıdan olduğu kadar öğretimin niteliği açısından da gereklidir. Yasal açıdan 2551 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan Eğitim ve Öğretim Çalışmalarının Plânlı Yürütülmesine İlişkin Yönetmelik gereği eğitim öğretim faaliyetleri plânlı gerçekleştirilmek zorundadır.

Öğretimin Planlanması başarının anahtarıdır. İyi Planlama derslerde hoş bir havanın doğmasına tutarsız ve faydasız faaliyetler yerine amaçlı faaliyetlerin yer almasına ve öğretmenin kendine güvenmesine yardım eder. İyi Planlama doyurucu bir öğretimle sonuçlanabilir.

Ünitelendirilmiş yıllık plan sınıf ya da ders düzeyindeki öğretim faaliyetlerinin belirlenen zaman içerisindeki tüm öğretim etkinliklerini gösteren çerçeve plândır. İyi hazırlanmış bir yıllık plân eğitim ve öğretim faaliyetlerinin öğretim yılı içerisinde normal dağılımını sağlar, zaman ve enerji kaybı ile gelişigüzelliği önler.

Ders plânı sınırlandırılmış bir zaman dilimi içerisinde hedeflere ulaştırıcı öğretim etkinliklerinin ayrıntılı olarak tasarlanıp belirlendiği bir kılavuzdur.

Öğretimde beklenilen yeterliklere ulaşmak isteyen her kişi ya da kurum bu etkinliklerini gerçekçi plânlamak durumundadır.

(Bu yazı MEB’nca 2000 yılında yayımlanan ve komisyon tarafından yazılan “Hayat Bilgisi-Fen ve Sosyal Bilgiler Öğretmen kılavuzu kitaplarından özetlenerek alınmıştır.)    

    


PLAN ÖRNEKLERİ

 

  Değerli öğretmenler,

  Plan örneklerini Milli Eğitim Bakanlığına ait sitenin Öğretmen Portalı bölümünden alabilirsiniz .

  Bu planların  örnek plan olup,  sizin gibi öğretmenler tarafından hazırlandığı; plan konusunda mutlaka uyulması gerekenin 2551 sayılı T. Dergisinde yayımlanan yönerge esasları olduğu unutulmamalıdır.

  Milli Eğitim Bakanlığı 06.11.03 tarih ve 310/13092 sayılı 2003/90 nolu öğrenci dergileri ile ilgili genelgesinin 3. maddesinde " Eğitim ve öğretime öğrenci dergileriyle birlikte öğretmenlere verilen ünite planları kullanılmayacak, planlar Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesine İlişkin Yönerge esaslarına göre öğretmenler tarafından hazırlanacaktır." denilmektedir. Ayrıca  Milli Eğitim Bakanlığı 02/09/2005 tarih ve 9205 sayılı 2005/80 nolu genelgenin 3. maddesinde de, öğretimin planlanması çalışmaları, 2551 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan (226 sayılı Kurul kararı ve 2575 sayılı Tebliğler Dergisinde yayımlanan 292 sayılı Kurul kararı ) "Eğitim Öğretim Çalışmalarının Planlı Yürütülmesi Yönergesi"ne uygun yürütülecektir denilmektedir.

 

                              "En iyi plan, öğretmenin kendi öğrencileri için geliştirdiği plandır."

 

              

  Bu sayfa 05.04.2009 15:18:23 Tarihinde Güncelleştirilmiştir